🎭 # Kiff - closer day and Danish Movie " Brothers" .
किफ्फ फेस्टिव्हल ला सुसान बेअरच्या " ब्रदर्स" या सिनेमानं पुन्हा एकदा अस्वस्थ केलं.
आपण आपलं आयुष्य जगत असतो सवयीनं पण, अचानक समोर आलेलं काहीतरी कसं आपल्याला हलवून सोडतं त्याचा हा अस्वस्थ करणारा अनुभव. मी हे अस्वस्थपण विसरु शकलो नाही.
सिनेमाचं कथानकही एकदम सुरुवातीपासून धडाक्यात सामोरं येणारं.
-------
अफगाणिस्तानमधील युध्दात जायची आॅर्डर येते अन् सिनेमाचा नायक तयार होतो. लहान दोन मुलांचा निरोप घेताना, बायकोशी हलकाफुलका रोमान्स करताना त्यालाही माहिती आहे की आपण कदाचित परत येणारही नाही. तिलाही जाणीव आहे. मुलींना नीटसं अजून कळत नाहीये.
हा मेजर आहे, जायला तर हवंच. जातो. तिकडे शेवटी नको तेच घडतं. त्यांच्या तुकडीवर राॅकेट लाॅन्चरने हल्ला होतो.
सगळे मेले असं कळवलं जातं.
याच्या घरी ती बायको निवांत बाथरुममध्ये टबबाथ घेत असते. कुणीतरी आलंय असं मुलीनं सांगताच टाॅवेल गुंडाळून बाहेर येते.
समोर ते लष्करी अधिकारी पाहून न बोलताच कळतं तिला. तिच्या चेहे-यावरचे बदलते हावभाव पाहून आपल्या काळजाचं पाणी होतं..!
आता फ्युनरल ची तयारी.
रात्री बाहेर तिचा दीर येतो. नव-याची गाडी वापरतो तो बरेचदा. तो पक्का दारुडा आहे. घरच्यांनी जवळजवळ त्याला बाजूलाच टाकलाय. तिलाही तो वाया गेलेला तरुण वाटतो.
बोलताना त्याला ती म्हणते, नाऊ मायकल इज डेड... तुला फोन करत होते पण तुझा फोन लागला नाही.
तो हादरतो. त्याचं भावावर खूप प्रेम. आपल्या भावासारखं पर्टिक्युलर, नीट व फोकस्ड रहाता आलं नाही याचं दु:ख त्याला आहे.
तो मग वडिलांच्या घरी आईला भेटायला जातो. तेही त्या मध्यरात्री विमनस्क बसलेत. जुने फोटो पहात...
दुस-या दिवशी फ्युनरलला सगळे निघतात अन् पहिला धक्का बसतो प्रेक्षकांना.
मायकल जिवंत असून त्याला दहशतवादी तळावर कैदेत ठेवायला घेऊन निघालेत. एका सेकंदात कॅमेरा यांचा तर दुस-या वेळी त्यांचा प्रवास. एकावेळी इथल्या प्रोसिजर्स तर दुस-याक्षणी तिथे त्याला कोठडीत बंद करणं... असं दाखवतो सिनेमा... अंगावरच येतात ते क्षण.
तिथे अजून एका युध्दकैद्यासह त्याला बंदिस्त केलं जातं.
मग तिथे त्याची कैद सुरु. तर इथे भाऊ आपलं कर्तव्य समजून वहिनी व मुलींकडे येऊ लागतो. घराचं किचन दुरुस्त करणं, मुलींशी खेळणं असा मिसळत जातो. वहिनीला एकदा म्हणतोही की तू टिपिकल मिडल क्लास मेंटॅलिटीची असशील असं वाटलेलं पण तू छान समजूतदार आहेस...
मुलीही त्याच्यासोबत मोकळ्या होतात.....त्यांचे वाढदिवस साजरे होतात. मायकेल मेलाय हे स्वीकारुन सगळे जगत रहातात. मनातली वेदना विसरु पहातात. एकाक्षणी तर त्या दोघात कणभराची जवळीकही होते. एक किस घेतल्यावर दोघेही स्वत:ला सावरतात. पुढे जात नाहीत.
तिकडे आता दहशतवादी कॅम्पमध्ये दोघांमध्ये मैत्री आहे. तो दुसरा रडार टेक्निशियन आहे. त्याला मायकेल धीर देत रहातो. आपली नक्की सुटका होईल याची ग्वाही देत त्याचं मनोबल वाढवतो. आपल्या फॅमिलीज वाट पहात असतील... आपण मोडून नाही पडायचं हे बजावत रहातो स्वत:ला....
एकदिवस दहशतवादी दोघांना मैदानात उभं करतात व एकमेकाला मारा म्हणतात. त्याच्याने ते होत नाही. तू त्याला जर ठार मारलंस तर तुला जीवदान देऊ असं सांगत रहातात. शेवटचं बजावल्यावर मायकल धीर धरुन त्या सहका-यावर हल्ला करतो. मन दगड करत त्याला मारुन टाकतो. तो ताण मग त्याला असह्य होतो.... कोठडीत येऊन भडाभडा ओकतो... निपचित पडून रहातो. ..
पापणीसुध्दा मिडायचं धाडस होत नाही हा संपूर्ण प्रसंग पहाताना!
शेवटी एकदिवस तळावर सैनिकी हल्ला होतो. दहशतवादी मरतात. मायकेलची सुटका होते.
घरी बातमी पोचते. घर आनंदानं उजळून निघतं. विमानतळावर मुली, बायको, भाऊ व आईवडिलांना भेटल्यावर मायकेलचं वागणं पहात राहण्याजोगं.
त्याच्या मनावरचा ताण मग घरच्यांवर रागाच्या रुपात निघू लागतो.
आपण आपल्या सहका-याला मारलंय हे सांगायचं धाडस त्याच्यात नाही. तो प्रयत्न करतो वरिष्ठांना सांगायचा, जमत नाही. त्या सहका-याच्या घरीही जाऊन पत्नीला भेटून येतो. त्यांचं ते लहान बाळ पाहून मनातून अधिक तुटतो....
मेंदूवर ताण आलेला तो. बायको व वरिष्ठ काहीवेळा विचारतातही, की काय घडलंय नेमकं. सांगून टाका... पण त्याला जमत नाहीच.
मग संतुलन बिघडलेला तो बायको व भावाला सतत विचारत रहातो की तुमच्यात 'तसे' संबंध आले की नाही या काळात? का नाही आले? ती सत्य सांगते. पण याची मनस्थिती ठिकाणावर नाही. त्याला पटत नाही.
तो हिंस्त्र होतो. भाऊ त्याला वाचवायचे प्रयत्न करतो. शेवटी पोलिस तुरुंगात टाकतात.
शेवट तर खूप सुंदर घेतलाय. ती भेटायला एकदा जाते. पुन:पुन्हा त्याला मन मोकळं करुन म्हणून विनवते. तो ठाम बसून रहातो.
ती शेवटी म्हणते की तू आज जर सत्य सांगितलं नाहीस तर मी कधीच भेटायला येणार नाही.... तो सांगून टाकतो. कोलमडतो... ' त्या चिमुकल्याच्या बापाला मी ठार मारलं हे आक्रोशत सांगत रहातो....'
ती त्याला कुशीत घेऊन बसून रहाते....!
-_--------
मी शेवट सांगितला मुद्दाम. खरंतर रहस्य तुम्ही पहाच असं म्हणता आलं असतं. पण मला नक्की ठाऊक आहे की मानवी मन आणि परिस्थिती याची सांगड घालत जे अभूतपूर्व नाट्य समोर उभं राहतं ते नक्कीच लोक पहाणार. सिनेमा कुठूनही मिळवून पहाणार.
त्या तोडीचाच आहे चित्रपट. नियती म्हणा की परिस्थिती... आपल्यासमोर उद्या जे ताट वाढून ठेवणारेय त्याचा आज आपल्याला पत्ता नसतो. अन् मग गोंधळलेला, भेदरलेला मेंदू कसंतरी विचार करत चालू पहातो याचं जे चित्रण सुसान बेयरने उभं केलंय ते अंतर्बाह्य हलवून सोडणारं.
मृत घोषित केलेला सैनिक युध्दभूमीवरुन परतणं हे अाधीच नाट्यमय, त्यात तो मानसशास्त्रीय पेच....ते तुटत रहाणं...
हे असं सुचणं, धाडसानं अप्रतिमरित्या उभं करणं अन् प्रेक्षकाना सतत जागेवर खिळवून ठेवणं यासाठी खूप कौतुक करावंसं वाटतं.
असे चित्रपट दाखवल्याबद्दल आयोजकांचंही कौतुकच.
अजून मनावरचा परिणाम पुसला जात नाहीये तीन दिवसानंतरही. मानसशास्त्र हीच शाखा यापुढे कशी अधिकाधिक गरजेची ठरत जाणार या माझ्या मताला बळकटीच मिळाली या चित्रपटामुळे.
असे चित्रपट दाखवल्याबद्दल आयोजकांचंही कौतुक.
हा एक अस्वस्थ करणारा अनुभव मी घेतला, तुम्हीही घ्या. इंटरनेटच्या महाकाय विश्वातून शोधाच हा चित्रपट...
- सुधांशु नाईक. (९८३३२९९७९१)🌿
( 2019-20 चा किफ्फ कोल्हापुरात फेब्रुवारी महिन्यात होत आहे. जरुर नावनोंदणी करा.)
